Để phân biệt các loại đá quý có màu sắc tương tự, các chuyên gia đá quý không chỉ dựa vào màu sắc mà còn phải kiểm tra các đặc tính vật lý và quang học khác. Bạn có thể dựa vào một số đặc điểm sau đây để phân biệt chúng một cách tương đối:
1. Độ cứng (Hardness)
Đây là một trong những cách quan trọng nhất để phân biệt đá quý. Độ cứng được đo trên thang Mohs.
- Ngọc Phỉ Thúy (Jadeite): Có độ cứng 6.5 - 7 trên thang Mohs.
- Thạch Anh Tím (Amethyst): Có độ cứng 7. Độ cứng của nó cao hơn một chút so với ngọc, vì thế thạch anh tím có thể làm trầy xước ngọc phỉ thúy.
- Fluorite: Rất mềm, chỉ có độ cứng 4. Bạn có thể dễ dàng làm trầy xước fluorite bằng một con dao thép hoặc thậm chí bằng móng tay (độ cứng của móng tay khoảng 2.5).
2. Độ trong suốt (Transparency) và Ánh (Luster)
- Ngọc Phỉ Thúy: Thường có độ trong suốt mờ hoặc bán trong suốt (translucent). Bề mặt ngọc có độ bóng mỡ (greasy luster) hoặc thủy tinh (vitreous luster).
- Thạch Anh Tím: Hầu hết đều trong suốt (transparent) và có độ bóng thủy tinh (vitreous luster).
- Fluorite: Có thể trong suốt, bán trong suốt hoặc mờ, nhưng độ bóng của nó thường là thủy tinh.
3. Tỷ trọng (Specific Gravity)
Đây là phép đo chuyên sâu hơn, nhưng nó là một đặc điểm rất hữu ích. Tỷ trọng của một viên đá cho biết nó nặng hay nhẹ so với thể tích của nó.
- Ngọc Phỉ Thúy: Có tỷ trọng cao, khoảng 3.3 - 3.4. Một viên ngọc phỉ thúy sẽ cho cảm giác nặng hơn so với một viên thạch anh tím cùng kích thước.
- Thạch Anh Tím: Có tỷ trọng thấp hơn, khoảng 2.65.
4. Đa sắc (Pleochroism)
Đây là đặc điểm chỉ có ở một số loại đá quý. Đa sắc là hiện tượng màu của đá thay đổi khi bạn xoay nó dưới ánh sáng.
- Tanzanite và Iolite: Có hiện tượng đa sắc mạnh. Bạn sẽ thấy màu tím, xanh lam, hoặc xám thay đổi khi xoay viên đá.
- Ngọc Phỉ Thúy và Thạch Anh Tím: Hầu như không có hiện tượng đa sắc đáng kể.
So sánh nhanh các loại đá phổ biến
| Đặc điểm | Ngọc Phỉ Thúy Tím | Thạch Anh Tím | Fluorite Tím |
| Độ cứng (Mohs) | 6.5 - 7 | 7 | 4 |
| Độ trong suốt | Mờ/Bán trong suốt | Trong suốt | Trong suốt/Mờ |
| Ánh (Luster) | Bóng mỡ/thủy tinh | Bóng thủy tinh | Bóng thủy tinh |
| Cảm giác khi cầm | Nặng hơn so với kích thước | Cầm nhẹ tay hơn | Nhẹ nhất |
Tóm lại, cách tốt nhất để phân biệt là:
- Nếu viên đá trong suốt và lấp lánh như thủy tinh, rất có thể đó là thạch anh tím hoặc Tanzanite.
- Nếu viên đá có cảm giác nặng, bề mặt bóng mỡ và mờ đục hoặc bán trong, rất có thể đó là ngọc phỉ thúy.
- Nếu viên đá mềm và dễ bị trầy xước, đó có thể là Fluorite.
Để có kết quả chính xác nhất, bạn nên mang viên đá đến các trung tâm kiểm định đá quý uy tín.
 |
| (Nguồn: Khải Lạc) Jadeite (tím, lục) |